طرحی برای بررسی های شطرنجی

 

   یادم می آید سال های دبیرستان را و راهنمایی را ! یکی از معلّمان راهنمایی روز اوّل می گفت : «بچه ها ! یک چشم بهم بزنید سن و سال من می شید ! پس قدر عمرتون رو بدونید !!» امروز که دارم این سطور را خط خطی می کنم می بینم کمتر از یک چشم بهم زدن گذشته و ما رسیدیم اینجا !!!

  سال های اوّل و دوّم دبیرستان معلّم ادبیّاتی داشتیم که دکترای ادبیّات داشت ، دکترای ادبیّات در سال 1373 را باید حداقل هم سن و سال ما باشی تا بفهمی چه عظمتی داشته داداش ! خُب باید حدس زده باشید که مدرسه هم مدرسه خاصّی بوده دیگر !! آنوقت این آقا می آمد سر کلاس و یک ربع درس می داد و بعد می گفت : بریم تنیس بازی کنیم یا شطرنج یا فوتبال !! می گفتیم : حضرت آقا ! پس درس چی ؟! می گفت : پولی که به من می دهند به اندازه 15 دقیقه است !! حالا شما ببینید با این وضعیت ادبیّات ما منفجر شده بود دیگر !

  سال سوّم استادی آمد که لیسانس داشت و وقتی با این فاجعه انسانی مواجه شد دید چاره ای ندارد مگر ... روشی را در پیش گرفت که خیلی جالب است !! فقط 1 ماه تمام دستور زبان فارسی را یک دوره به ما گفت و بعد درس اوّل را که ابتدای گلستان شیخ اجل سعدی شیرازی بود یک ماه تمام طولش داد ! حالا درس اوّل چند صفحه بود ؟ فقط 2 صفحه !! بله واو به واو آنرا برای ما تجزیه و ترکیب کرد . نکته جالبش اینست که اوّلاً ما تا آخر سال تمام درس هایی را که متون کلاسیک بودند خودمان سر کلاس مثل بلبل و واو به واو تجزیه و ترکیب کردیم و همه حداقل یک کار تحقیقی در زمینه ادبیّات فارسی انجام دادیم و علاقه مان به ادبیّات و زبان فارسی 10 برابر شد و ... خُب سال بعدش هم همگی در کنکور ادبیّات را خیلی خوب زدیم و جالب است که چند نفر از دوستان و اهالی کلاس ما ادبیّات را 100 درصد زدند !

  شنیده اید می گویند ؛ یعنی گفته اند :

  درس معلّم ار بود زمزمه محبّتی           جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را

و شنیده اید که : حسنی به مکتب نمی رفت وقتی می رفت جمعه می رفت !

 خُب حالا حسنی هم جمعه ها می رفت به مکتب و هم روزهای دگر !!!

  این را هم بگویم و بعد برویم سر اصل مطلب که در روش این استاد عزیز – که هر کجا هست خدا موفقش بدارد – ابتدای کار کمی باید سختی بکشیم و حوصله کنیم ، ولی وقتی شیرینی تجربه هایمان خوب زیر زبانمان مزه کند ، دیگر بیا و ببین مکتب ما را !!

  این ها را همه گفتم تا برسم به اینکه به نظرم رسید می شود یک بحث تجزیه و ترکیب شطرنجی هم درست کرد !! البته این فقط در حدّ یک طرح اوّلیه و ایده خام است که امیدوارم با تجربه خودم و دیگران پخته تر شود !! در بررسی بازی های کلاسیک و غیر کلاسیک فرم زیر را طراحی نموده ام تا شما و هر کس دیگری بتواند وقتی دارد بازی ها را می بیند درس هایی را که می گیرد بصورت یکی دو کلمه یا یک تیک زدن در فرم بیاورد . خوبی این کار اینست که برای پُر کردن فرم ، مخصوصاً در ابتدای کار ، باید چند بار بازی را بچینیم و بررسی های مجدد و دقّت های مستمر کنیم و این در صورتیکه کمی صبر و حوصله کنیم در پیشرفت ما بسیار مؤثر است . بعلاوه بعد از مدّتی ما 100 ها بازی در آموزه هایی که بصورت تئوریک یاد گرفته ایم دم دست داریم و با مراجعه به این موارد می توانیم هم آن ها را مرور کنیم و هم در تدریس ها یا ... از آن ها استفاده نماییم !!

  قبل از اینکه فرم مذکور را ببینید باید بگویم بعضی از تیترهای مورد نظر نیاز به کمی توضیح دارد که در اینجا توضیح نمی دهم تا خودتان اگر نمی دانید با پرس و جو بهش برسید تا برایتان آموزنده باشد و بعد هم اینکه بعد از این فرم ها بد نیست در یک صفحه تحلیل مختصر خودتان را در مورد بازی بنویسید ، مثلاً در جواب سؤال چرا سفید برد ؟ چرا سیاه برد ؟ چرا مساوی شد ؟ نقطه یا نقاط عطف بازی کجا بود ؟ و .... نکته آخر هم اینکه در بعضی از این موارد می توانید در جاهای خالی شماره حرکت را هم بنویسید ، مثلاً چنگال در حرکت 17 صورت گرفته و شما می نویسید 17 ، همچنین می توانید نوع چنگال را هم بنویسید مثلاً چنگال پیاده بوده یا اسب یا وزیر یا ... البته باز هم تکرار می کنم این فقط در حدّ یک ایده خام است !!

 

بازی/آموزه تاکتیکی	آچمزی	چنگال	کیش برخاست	کیش دوگانه	حمله برخاست	جلب کردن	منحرف کردن	حرکت بینابینی	سوار پُر وظیفه

 

                          

بازی/آموزه	نفوذ به عرض 7	ضعف عرض آخر	باز کردن خطوط	بستن خطوط	خروج زود هنگام وزیر	اشعه x یا آسیاب بادی	خانه های ضعیف	نوع مرکز	نوع شروع بازی

 

 

بازی/آموزه	فیل خوب	فیل بد	فیلهای همرنگ	فیلهای ناهمرنگ	دو فیل	آنپاسان	قلعه متقارن	قلعه نامتقارن	موارد دیگر ...

 

  

 

بازی/آموزه	نوع آخربازی	ترفیع پیاده	پیاده رونده	تقابل	قانون مربع	خانه مؤثر(کلیدی)	پیاده منفرد وزیر	پیاده آویزان	پیاده دو پشته

 

                                       با آرزوی موفقیّت برای همه شطرنج بازان عزیز کشور / یا علی